Жасыл университет және ТДМ

2015 жылғы 25 қыркүйекте БҰҰ-ға мүшелі мемлекеттер 2030 жылға дейінгі «Тұрақты даму мақсаттары» (ЦУР) кабылданған бағдарлама бойынша біздің университетімізде нақтыланған жұмыстар жүргізіліп жатыр.
Гистология кафедрасы «Тұрақты даму мақсаттары» және “Жасыл университет” бағдарламасы бойынша бірнеше мақсаттарды орындауды жоспарлаған болатын. Қаңтар-ақпан айында жоспарға сай және жоспардан тыс жұмыстар атқарылды. 12-бағыт (жауапты тұтыну және өндіріс) пен 15-бағыт (құрлық экожүйелерін сақтау) негізінде бірқатар істер атқарылды. Атап айтсақ , кафедраның әрбір аудиториясына арнайы кюар кодтар койылды, ол арқылы студенттер оқу программасына қажетті барлық мәліметтерді, оқулықтарды, силлабустарды оңай ашып оқи алады, шамадан тыс қағаз қолданысы шектелді. Сондай-ақ әр мамандық студенттері арасында “эко-бұрыш” апталығы ұйымдастырылып, студенттер гүл отырғызып , оларды күтіп-баптап, нәтижесінде кафедрада жасыл-желекті бұрыш орнатылды, алдағы таңда әлі де қатарын көбейту жалғасуда.

Сондай-ақ жоспардан тыс, соңғы болған ауа-райының күрт өзгеруінен болған жағдайдың асқыну салдарының алдын алу мақсатында 1-курс студенттерімен университет және 5-жатақхана аймағы қалың жауған қардан тазартуға көмек берілді.
Шараның мақсаты – жалпы халық арасында табиғат ресурстарын үнемді, тиімді қолданып, оны аялауға, қамқорлық танытуға үндеу жұмыстарын жүргізу және саналы, білімді тұлғаларды қалыптастыруға үлес қосу.

Су ресурстарын тиімді пайдалану

Тұрақты даму мақсатының (ЦУР) 12-ші бағыты бойынша «Марат Оспанов атындағы БҚМУ» патологиялық физиология кафедрасының жетекшісі Жексенова А.Н., аға оқытушылары Мукышова Г.Д, Егизбаева Д.К., Нурымова Г.К және «Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті» экология кафедрасының доценті Нурмуханова Г.Е. басшылылығымен 2025 жылдың 18 ақпаны күні Сағи Жиенбаев атындағы облыстық жасөспірімдер кітапханасында «Жалпы медицина» факультеті 318, 319, 303 топ және «Жаратылыс тану» факультетінің 302-топ студенттерінің ұйымдастыруымен «Су ресурстарын тиімді пайдалану» атты бірлескен іс-шара өткізілді.
Іс-шара барысында болашақ экологтармен әлем бойынша, ҚР және Ақтөбе облысы бойынша сумен қамтамасыз етілу көздерін, оларды пайдалану және қазіргі кездегі су тапшылығын алдын алу мәселелері бойынша баяндама жасалып, бейне ролик көрсетілді. Болашақ дәрігерлер өз тарапынан судың адам ағзасындағы маңыздылығын және су тапшылығымен қатар судың артықшылығы кезінде болатын адам ағзасындағы бұзылыстар туралы баяндап, бейне роликтерін ұсынды.

Іс-шара соңында патологиялық физиология кафедрасының жетекшісі, м.ғ.к., қауымдастырылған профессор Жексенова А.Н. сөз сөйлеп, көтеріліп отырған мәселенің маңыздылығын және келешек ұрпақ таза суға зәру болмауы үшін бүгіннен бастап әрекет ету керектігін айтып өтті.
Экология кафедрасының доценті, п.ғ.к Нурмуханова Г.Е. бүгінде су ресурстарының азаюы, ластануы және тиімсіз пайдаланылуы облыстық, республикалық көлемде ғана емес жаһандық мәселеге айналғандығы туралы деректер келтіріп, іс-шараның ұйымдастырушыларына алғысын білдірді.

ТДМ аясында пластик шөлекелерді қайта өңдеу челленджі

14.02.2025 ж Тұрақты даму мақсаттарын (ТДМ) іске асыру шеңберінде, атап айтқанда, №12 «Жауапты тұтыну және өндіріс» ТДМ және №13 «Климаттың өзгеруімен күресу», бағыттары бойынша кафедра меңгерушісі Қалиев А.Р. бастамасымен бос пластик бөтелкелерді жинап, қайта өңдеу машинасына тапсыру үшін экологиялық челендж өткізілді. Бұл жоба азаматтардың қалдықтарды бөлек жинау және кейіннен қайта өңдеу маңыздылығы туралы хабардарлығын арттыруға бағытталған.

Челленджге кафедраның оқытушылар құрамы мен лаборанттар қатысты. 50-ден астам пластик бөтелкелер жиналып, қайта өңделді. Бұл челендж кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамының экологиялық бастамаларға қатысуға жоғары деңгейде қатысуын және дайындығын көрсетті.
Пластикалық бөтелкелерді қайта өңдеу мәселесін жүзеге асыру орнықты даму мен қалдықтарды бөлек жинауды танымал ету жолындағы маңызды қадам болды. Мұндай бастамаларды одан әрі дамыту қоршаған ортаға түсетін ауыртпалықты айтарлықтай азайтып, азаматтар арасында жауапты тұтыну мәдениетін қалыптастырады.

ТДМ ұстанымдары жүзеге асырылуда

Жыл сайын патологиялық анатомия және сот медицинасы кафедрасы «Үздік патологиялық процесс» макеттері мен көркем заттар байқауын өткізеді. Ғылыми және көркемдік объектілерді жасау үшін қайта өңделген материалдарды пайдалану тұрақты даму мақсаттары (ТДМ 12: Жауапты тұтыну және өндіріс; ТДМ 4: Сапалы білім) және экологиялық көзқарас контекстінде танымал болуда. Медицинада қолдануға жарамсыз ескі слайдтарды пайдалану оқу үлгілері мен көркемдік нысандарды жасауға мүмкіндіктер ашады, олар оқу құралы ретінде де, өнер туындылары ретінде де қызмет ете алады.
Жоба мақсаттары:
Экология және материалдарды қайта өңдеудің маңыздылығы туралы хабардарлықты арттыру.
Оқытуда қолдану үшін мүшелердің бірегей оқу үлгілерін құру.
Ескі ғылыми материалдардың көркемдік нысандарға кіріктіру арқылы эстетикалық құндылығына назар аудару.

Жасалған модельдер мен картиналар білім беру құралы ретінде ғана емес, сонымен қатар қайта өңдеуге және ресурстарды тұрақты пайдалануға қызығушылық тудырады. Студенттер мен көрермендерге әдеттен тыс және көрнекі формалар арқылы органдардың құрылымын зерттеу мүмкіндігі бар.«Қайта өңделген материалдардан алынған органдардың суреттері немесе үлгілері» сияқты жоба ескі ғылыми ресурстарды білім беру және көркемдік мақсаттарда пайдалану мүмкіндігін көрсетеді. Ол қоршаған ортаны қорғауға ықпал етеді және мұражай көрмелерін немесе оқу экспонаттарын жасау үшін кеңейтілуі мүмкін.

ТДМ аясында маңызды бағыттар

06.01.2025 ж Тұрақты даму мақсаттарын (ТДМ) қолдауға бағытталған бастама аясында патологиялық анатомия және сот медицинасы кафедрасының қызметкерлері қайта өңдеу үшін қағаз жинауда. Бұл қызмет (ТДМ) 12 «Жауапты тұтыну және өндіру» және 13 «Климаттық өзгерістерге күрес» қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.
Полигондарға жіберілетін қалдықтардың көлемін азайту, сонымен қатар кафедра қызметкерлері мен студенттері арасында экологиялық сауаттылықты арттыру мақсатында 2024 жылдың қыркүйек пен желтоқсан айлары арасында кафедра қызметкерлері мен студенттер пайдаланылған қағазды, ескі құжаттарды және басқа да қағаз өнімдерін тапсыратын қағаз қабылдау пункттерін ұйымдастырды.

Нәтижелер:
Жиналған макулатураның жалпы салмағы: 72 кг.
Қатысқандар саны: кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамы, техникалық қызметкерлер және студенттер.
«Джунусов» ЖК-не қайта өңдеуге жіберілді.
Жиналған макулатура Алматыдағы «Карина» мамандандырылған қағазды қайта өңдеу зауытына тапсырылады, бұл ресурстарды үнемдеуге және жаңа қағаз өндіруге байланысты көміртегі ізін азайтуға мүмкіндік береді.
72 кг қағазды қайта өңдеу келесі көрсеткіштерге мүмкіндік берді:
1,2 ағашты сақтау.
Көмірқышқыл газының шығарындыларын 115,2 кг-ға азайту.
1872 литр суды үнемдеу.
Бұл бастама тұрақты дамуға қол жеткізуге шағын әрекеттердің де үлкен үлес қоса алатынын көрсетеді. Кафедрада қағазды үзіліссіз жинауды жалғастыру, сондай-ақ макулатураны жүйелі түрде жинау жүйесін дамыту жоспарлануда.